Kolomb Öncesi Amerika Tarihi

Kolomb Öncesi Amerika Tarihi

Öncelikle Kolomb öncesi Amerika tarihi diye sınıflandırmamın sebebi,tabii ki tarihin ilerleyişini izleyebilmeyi kolaylaştırmak.Amerika tarihinde bir milat gibi Kolomb'un keşfinin seçilmesinin nedeni keşif sonrası Amerika kıtasının tamamen yeni bir tarih sürecine girmesi.Zaten Amerika tarihi ile ilgilenen araştırmacılarda bu sınıflandırmayı yapar ve "pre-Colombus" tabirini sıkça kullanırlar.

Kolomb öncesi Amerika tarihinin konusunu göçler ve kızılderililerin kurduğu medeniyetler oluşturuyor.(İnka,Maya,Aztek,Olmek,Toltek ...)Kolomb sonrası ise soykırımlar,katliamlar,sömürgecilik ve ABD tarihi.
Amerikan yerlileri olarak adlandırdığımız insanların ilk yurtlarının Amerika olmadığını belirtelim.M.Ö 30000-40000 öncesine ait fosil bulunamamış ve insanımsı ve neandertallere ait izler yok.İlerde belki bulunursa şu an Amerika ile ilgili bilinen tarih ve teoriler değişebilir.Şu ana kadar bulunamaması tarihçileri göç teorileri üretmek durumunda bırakıyor.

Bu teoriler ve bulgulara göre ilk göçlerin M.Ö. 40000'lerde Bering yoluyla Asya'dan Amerika'ya olduğu sanılıyor.Zaten Amerikan yerlilerinin Mongoloid yapısı bu görüşü destekler nitelikte.Daha sonra Bering yoluyla olan göç dalgaları farklı zamanlarda M.Ö.2000 lere kadar devam ediyor.(Hatta bazı araştırmacılar milattan sonra da özellikle Türk göçü olduğunu söylemektedir).Asya'dan Bering yolu ile olan göçler dışında farklı toplumların farklı göçleri ile ilgili teorilerde var.Türklerin,Vikinglerin,Japonların,Çinlilerin,Mısırlılar ya da Etrüsklerin,Galyalı bir prensin ve Fenikelilerin Amerika'ya geldiklerine dair teoriler bunlardan birkaçı.
Bu göçler sonrası Amerika'da eski zamanlardan bu yana bazı uygarlıklar kurulmuştur.Bu uygarlıklardan ilki M.Ö. 1200 lü yıllarda kurulan Olmek uygarlığı.Daha sonra İnka,Maya,Toltek ve Aztek uygarlıkları bu coğrafyalarda büyük devletler haline geliyor.Bu uygarlıklara ait bulgular malesef sınırlı.Bunun sebebi de Avrupalıların Amerika'yı keşifleri sırasında yaptıkları katliamlarda eserleri yok etmesi.Özellikle İnka ve Azteklerin çok büyük uygarlıklar oldukları ve gelişmeler gösterdikleri sanılıyor.

Kolomb öncesi Amerika'nın tarihinin kronolojik özeti(Ord.Prof.Dr.Reha Oğuz Türkkan'ın Kızılderililer ve Türkler eserinden alıntı):

M.Ö.40000-30000:Bering boğazından yaya olarak ilk göçler.

M.Ö.25000: Yine Bering yoluyla Negroid tipli insanların gelişi(Bana burası gerçekdışı gibi geldi.Zaten sadece tahmini birşey.)

M.Ö.18000-9000: eskimolar ve Aleutlar Bering yoluyla.(bunlar diğerleri gibi Amerika'nın içlerine ilerlemeyip Kuzeyde kalıyorlar)

M.Ö.12000-9000: Irkı bilinmeyen yeni göçmenler.Çok daha güneylere iniyorlar.Orta Amerika,Meksika ve hatta M.Ö.11000lerde Amerika'nın en güney ucu Tierro del Fuego-Arjantin'e erişiyorlar.

M.Ö.9000-7000:Artık yerliler diyebileceğimiz Taş Çağı insanları bol av hayvanları ile geçinmiş,bunu aşırı dereceye vardırıp Amerika'saki ufak boylu yabani atların ve karacaların neslini tüketmiştir.

M.Ö.5000'ler: Ön-Mongoloyid göçü.Kızılderililerin ataları olarak görülürler.Yerliler sebze ve meyve tüketmiş,kabak ve avokado gibi sebzeleri yetiştirerek ilk tarımcılar arasına girmişlerdir.Daha sonra mısır,biber,su kabağı ve bir fasülye türünü ekip biçmişlerdir.

M.Ö.3000'ler: Türklerin bir kolunun bu tarihlerde Amerika'ya göç ettikleri düşünülüyor.Altaylarda doğan ilk Türkler Bering yolu yada teknelerle Amerika'ya gelmiş.Meksika ve Orta Amerika'da domates,patates ve pamuk yetiştirilmeye başlanıyor.Daha sonra Güney Amerika'da(Peru)Asya'dan gelen bir pamuk türüyle(nasıl geldiği bilinmiyor)karıştırılarak,And dağlarının özel pamuğu yetiştiriliyor.İlk testi yapımı.

M.Ö.2000'ler: Meksika ovasında mamut fillerinin fosillerinin yanında insan iskeleti bulunuyor.

M.Ö.2000-1000: İlk Türklerin Moğollarla karışık bir grubu Amerika'ya geçip Kanada'ya ulaştığı düşünülüyor.(E.Stewart)

M.Ö.1200'ler:Akdenizden yola çıkan Etrüskler(Tyor Hyerdahl'a göre Mısırlılar) Cebelitarık'ı geçip Atlas Okyanus'u yoluylagemilerle Vera Cruz körfezi-Meksika'ya çıkıyorlar ve orada Olmek Uygarlığını başlatıyorlar.
M.Ö.1000'ler:And dağlarında,Tia Huanako yerleşim bölgesinde "Aymara" denilen bir halk,sonra"İnka" olarak bilinecek büyük bir uygarlığın temelini atıyor.(İnka'lar Aymara'ların soydaşı)Başkentleri Machu-Pichu.

M.Ö.800: Olmekler La VEnta'da ve civarında;piramitleri,heykelciliği,takvimi,zaman hesaplamalarını,matematiği ve heralde"sıfırı" icad edişiyle kuzeye ve güneye kadar etkisini gösteriyor.Olmeklere K.Ö. Amerikan uygarlıklarının anası olduğunu düşünür tarihçiler.

M.Ö.800-M.S.1697:Güney Meksika ve Orta Amerika'da Maya'lar,Tikal başkentlerinin ve Monte Alban'ın çevresinden başlayarak cagıllarda Olmek'lerden esinlenere,fakat kendileri de daha geliştirerek,parlak bir medeniye yaratır.

M.Ö. 500-M.S.1520: Meksika Körfezi'nde Huastekler kültürlerini İspanyollar M.S. 1521'de söndürünceye kadar sürdürmüşlerdir.

M.Ö.200-M.S.900: Meksika'nın orta bölgesinde Anahuak yayla ve vadilerinde,kuzeyden oraya göçmüş olan Tolteklerin uygarlığı başlar.

M.S.900:Bin küsur yıllık imparatorlukları kargaşalar sonucu dağılmış,fakat "7 canlı" Toltekler, bu sefer liderleri Ketzalkoatl(TüylüYılan)'ın arkasından daha kuzeye göçüp Tula şehrini inşa eder.

M.S.1001: Viking Leif Ericsson,Boston'un kuzeyindeki New Foundland'e gemilerle gelir ve ilk iş olarak biri hariç rastladıkları tüm kızılderilileri öldürür.

M.S.1009 ve 1014: Vikingler tekrar gelir ama dikiş tutturamayıp geri dönerler.

M.S.1100:Güney Amerika'da Aymaraların terine geçen İnkalar Peru'da imparatorluklarını başlatır.

M.S.1156: Şimşek kabileleri Tula'yı yıkar.Toltek'ler tekrar göçüyor ve bir süre Maya ülkesine egemen oluyor.

M.S.1168:Aztek tarihi başlıyor.Toltek'lerin soydaşı idiler ve onlarda Nahuatle dilinde konuşurlardı.Sayıları az ve fakirdiler.M.S.1250'de "Çapultepek" de çapulculuk yaptılar.Önceki kültür ve uygarlıklar öğrenipibenimsediler.
M.S.1325:Aztekler bataklık Meksika bölgesinde,adacıkları bağlayarak ve barajlar kurarak Tenochtitlan'ı inşa eder.

M.S.1403:Aztekler başka kavim ve kültürlerle etkileşerek parlak Aztek uygarlığını kurar.

40 yıl sonra Kolomb'un keşfi ve Amerikan yerlilerinin vahşet dolu makus talihi ve tarihi başlar.